Η ιστορία υπήρξε πάντα κάτι περισσότερο από την καταγραφή γεγονότων. Ήταν το ίδιο το υλικό της συνείδησης, της προσωπικότητας, της κοινωνίας, ακόμα και της θεολογίας μας. Το να είσαι μέσα στην ιστορία σημαίνει να ζεις εντός ενός αφηγηματικού ιστού, όπου κάθε γεγονός αποκτά νόημα μέσα από τη σύνδεσή του με άλλα γεγονότα. Όμως, τι συμβαίνει όταν ένας άνθρωπος ή μια ολόκληρη κοινωνία αντιλαμβάνεται πως βρίσκεται στα όρια της ίδιας της έννοιας «ιστορία»; Τι σημαίνει να βγαίνεις από την ιστορία;
Από φιλοσοφική σκοπιά, το τέλος της ιστορίας δεν είναι το τέλος των γεγονότων, αλλά το τέλος του τρόπου που αντιλαμβανόμαστε τη ζωή ως μια διαδοχή γεγονότων. Είναι η έξοδος από την ιδέα πως κάθε τι που ζούμε οφείλει να ενταχθεί σε μια συνολική αφήγηση, ένα στόχο ή ένα τελικό νόημα. Ο Χέγκελ και αργότερα ο Φουκουγιάμα μίλησαν για ένα τέτοιο τέλος—το τέλος της διαλεκτικής κίνησης προς μια τελική αλήθεια, το σημείο όπου η Ιστορία εκπληρώνει τον σκοπό της και ολοκληρώνεται. Όμως, στην πραγματικότητα, αυτό που ονομάστηκε «τέλος της ιστορίας» είναι απλώς η αρχή της συνειδητοποίησης ότι η Ιστορία ποτέ δεν υπήρξε ως κάτι άλλο παρά ως ένα αφήγημα.
Κοινωνιολογικά, η έξοδος από την ιστορία είναι μια στιγμή απελευθέρωσης και ταυτόχρονα ριζικής αβεβαιότητας. Οι κοινωνίες χτίζονται πάνω στην ιδέα της ιστορίας—χρειάζονται αρχές, καταγωγές, ρίζες και σκοπούς. Τι γίνεται όμως όταν μια κοινωνία ξυπνά από την ανάγκη να καθορίζει την ύπαρξή της μέσα από γεγονότα του παρελθόντος; Τότε η ταυτότητα μετατρέπεται από ιστορική σε βιωματική, από αφηγηματική σε υπαρξιακή. Μια τέτοια κοινωνία θα είναι αναγκασμένη να υπάρξει όχι στη βάση του «ποιοι ήμασταν», αλλά στη βάση του «ποιοι είμαστε τώρα». Αυτό σημαίνει μια ριζική μετατόπιση στον τρόπο που σχετιζόμαστε με τον κόσμο και τους άλλους.
Σε προσωπικό επίπεδο, η έξοδος από την ιστορία είναι ίσως η πιο βαθιά μεταμόρφωση που μπορεί να συμβεί. Η προσωπικότητα συνήθως συγκροτείται πάνω σε ιστορίες που λέμε στον εαυτό μας για το ποιοι είμαστε, από πού προερχόμαστε και πού πηγαίνουμε. Τι συμβαίνει όμως όταν παύεις να πιστεύεις πως η ζωή σου πρέπει να έχει αφήγηση; Τότε βιώνεις τη στιγμή ως απόλυτα παρούσα, χωρίς τη διαρκή ανάγκη σύνδεσής της με το παρελθόν ή το μέλλον. Η προσωπικότητα γίνεται λιγότερο ιστορική και περισσότερο υπαρξιακή. Παύει να αναζητά το νόημα στο πριν και το μετά και ζει μέσα στο καθαρό, αδιάσπαστο παρόν.
Θεολογικά, το τέλος της ιστορίας σηματοδοτεί κάτι βαθύτερο από οποιαδήποτε εσχατολογική προσδοκία. Η ιστορία, ως θεολογική έννοια, συχνά χρησιμοποιήθηκε ως μέσο ελέγχου μέσω της υπόσχεσης για ένα μέλλον που θα δικαιώσει ή θα καταδικάσει. Όμως, τι γίνεται όταν αντιληφθεί κανείς πως το θεϊκό δεν έρχεται στο τέλος της ιστορίας, αλλά είναι πάντοτε παρόν, ήδη εδώ, στο αιώνιο τώρα; Τότε ο Θεός δεν είναι το τέλος της αφήγησης αλλά το τέλος κάθε ανάγκης για αφήγηση. Η έξοδος από την ιστορία θεολογικά είναι η είσοδος στην παρουσία, η συνάντηση με αυτό που πάντα ήταν εκεί, αλλά δεν μπορούσαμε να δούμε επειδή κοιτούσαμε μόνο το χρονικό πλαίσιο.
Τελικά, βγαίνοντας από την ιστορία δεν σημαίνει να εγκαταλείψεις τη ζωή, αλλά να τη δεις για πρώτη φορά χωρίς τα φίλτρα του αφηγήματος. Να την αναγνωρίσεις στην απόλυτη, άχρονη παρουσία της, ως κάτι που δεν έχει ανάγκη από νόημα για να είναι αληθινό.