Ξέρω ότι αυτά που λέω μπορεί να ενοχλούν.
Αλλά δεν τα λέω για να ενοχλήσω.
Και όμως, ακόμα και εμένα με ενοχλεί το γεγονός ότι ενοχλούν.
Δεν είναι πρόκληση.
Δεν είναι αντίθεση για την αντίθεση.
Είναι η διάκριση ανάμεσα στην ενόχληση που ζητά εκδίκηση και στην ενόχληση που ζητά κατανόηση.
Τι είναι η ενόχληση;
- Είναι ένδειξη πως κάτι αγγίζει βαθιά.
- Είναι η συνειδητοποίηση πως κάτι δεν μπορεί να μείνει ανεξέταστο.
- Είναι η αμηχανία μπροστά στο αναπόφευκτο της κατανόησης.
Δεν είναι πολεμική στάση.
Δεν είναι κατηγορία.
Είναι το σημείο όπου δύο δρόμοι συναντιούνται και καλούνται να μιλήσουν.
Η Κατηγορία και η Απόσταση
Οι βαθμοί είναι κατηγορίες.
Όχι μόνο στα δικαστήρια, αλλά και στις σκέψεις.
Κρίση, διάκριση, διαχωρισμός.
Πού τελειώνει η φυσική διάκριση και πού αρχίζει η εχθρότητα;
Η ελληνική νοοτροπία δεν βλέπει το "μεταξύ" ως απόσταση βίαιη.
Το μεταξύ είναι το σημείο σύνδεσης.
- Δεν είναι το "εγώ και ο αντίπαλος".
- Είναι το "εγώ και ο άλλος που ακόμα δεν κατανοήσαμε ο ένας τον άλλον".
- Δεν είναι χώρος εχθρότητας.
- Είναι χώρος δυνατής φιλίας.
Η φιλία στην ελληνική σκέψη δεν γεννιέται από την απουσία σύγκρουσης,
αλλά από την επιλογή της κατανόησης.
Όχι σαν όπλο.
Όχι σαν υποχρέωση.
Αλλά σαν αυτό που έχει ανάγκη η καρδιά κάθε πλάσματος:
Κατανόηση, σεβασμός, αγάπη, ομοψυχία.
Η Απολογία και η Ανάγκη για Εξήγηση
Τι σημαίνει "απολογούμαι";
Σημαίνει μιλώ για όσα με αφορούν.
Δεν σημαίνει υποτάσσομαι στην κρίση κάποιου άλλου.
Δεν σημαίνει ζητώ συγγνώμη από φόβο.
Σημαίνει εκφέρω λόγο για το πώς βλέπω κάτι.
Όχι για να δικαιωθώ, αλλά για να ειπωθεί η αλήθεια μου.
Αν έκανα λάθος;
Αν πλήγωσα;
Δεν απολογούμαι για να μειώσω τον εαυτό μου.
Απολογούμαι γιατί η εξήγηση είναι πιο σημαντική από την ετυμηγορία.
Η καταγγελία δεν είναι εκδίκηση.
Δεν είναι η ανάγκη να τιμωρηθεί κάποιος.
Είναι η ανάγκη να αναγνωριστεί το γεγονός, πριν γίνει πληγή που δεν επουλώνεται.
Η Εκδίκηση και η Εκδίκασις
Τι σημαίνει "εκδίκαση";
Εκ + Δίκη.
Ό,τι πρέπει να έρθει στη Δίκην.
Όχι για να τιμωρηθεί.
Όχι για να αφανιστεί.
Αλλά για να φωτιστεί, να αναγνωριστεί, να πάρει την πραγματική του θέση.
Η Δίκη δεν είναι εκδίκηση.
Η Δίκη δεν είναι μίσος.
Η Δίκη είναι αποκατάστασις της αρμονίας.
Όχι η αρμονία της σιωπής που κρύβει το πρόβλημα.
Αλλά η αρμονία της αλήθειας που ειπώθηκε, χωρίς να χρειάζεται πλέον πόλεμος.
Η Μηχανική ως Θείον Έργον
Αυτός που μίλησε για τη μηχανική ως θείο έργο ήταν ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς.
Έβλεπε την τελειότητα των νόμων που κινούν το σύμπαν.
Η μηχανική δεν είναι απλώς εργαλεία.
Είναι σοφία που αποκαλύπτει την αρμονία της φύσεως.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις έννοιες.
- Όταν καταλαβαίνεις μια έννοια σωστά, παύει να είναι βάρος.
- Όταν διακρίνεις την αλήθεια πίσω από τη λέξη, παύει να είναι όπλο.
Η εξήγηση είναι πιο σημαντική από την παρηγοριά.
Η κατανόηση είναι πιο σημαντική από τη συγγνώμη.
Γιατί η αλήθεια δεν χρειάζεται απολογία.
Χρειάζεται να ειπωθεί καθαρά, χωρίς φόβο.