Το Συμβάν του Ιβάν
Για τον Δρ. Φιλοσοφίας Νίκο Μακρή
Υπάρχουν στιγμές που δεν είναι απλώς γεγονότα—είναι συμβάντα. Ρήγματα στον χρόνο, όπου η σκέψη δεν ακολουθεί πια την πεπατημένη, αλλά αποκαλύπτεται άλλη, ατόφια, αναπόφευκτη.
Σήμερα, ένα τέτοιο συμβάν έγινε. Και δεν ήταν το έργο που άλλαξε—ήταν η συνείδηση που το κρατούσε.
Η Συνάντηση με το Ατόφιο
Το έργο Ιόν είναι ένα κείμενο που δεν γράφτηκε για να διαβαστεί απλώς. Δεν έχει φτιαχτεί για να ταιριάζει σε ράφια, σε κατηγορίες, σε εκδοτικές απαιτήσεις. Είναι μια πνοή σκέψης, και γι’ αυτό δεν διορθώνεται—παραδίδεται.
Κι όμως, όταν ήρθε η στιγμή να το προχωρήσω, το ερώτημα εμφανίστηκε σαν ένας μηχανισμός που δύσκολα αποφεύγεις:
Πρέπει να αλλάξει;
Πρέπει να διορθωθεί;
Πρέπει να περάσει από τη διαδικασία της τελειότητας πριν γίνει «έτοιμο» για τον κόσμο;
Ο Δρ. Νίκος Μακρής, με μια πρόταση, έσπασε αυτόν τον μηχανισμό:
«Όλο το κείμενο, με τις αξιοθαύμαστες σκέψεις σου, πρέπει κάποτε να παραδοθεί ατόφιο στη δημοσιότητα.»
Δεν είπε «να εκδοθεί», δεν είπε «να διαμορφωθεί», είπε «να παραδοθεί». Και η λέξη ατόφιο ήταν το αληθινό συμβάν.
Γιατί εκεί, μέσα σε αυτή τη μία λέξη, η δημιουργία έπαψε να είναι μια πράξη υπό διαμόρφωση και έγινε μια ολοκληρωμένη παρουσία.
Η Ρήξη και η Αναγνώριση
Η αρχική αντίδραση ήταν σχεδόν αυτόματη: Ξεκινάμε διορθώσεις.
Μέσα σε λίγα λεπτά, η διαδικασία άρχισε, και μέσα σε λίγα λεπτά τελείωσε. Γιατί η ίδια η πράξη της επεξεργασίας ήταν αντίθετη με τη φύση του έργου. Δεν μπορούσα να προχωρήσω, γιατί δεν υπήρχε κάτι να «διορθώσω» χωρίς να χαλάσω την ουσία του.
Και τότε, ήρθε η δεύτερη ρήξη:
«Πώς θα το εκδώσω έτσι;»
«Είναι δυνατόν;»
«Θα το αφήσω όπως είναι.»
Αυτή η απόφαση δεν ήταν μια παραίτηση από την τελειότητα. Ήταν η αποδοχή της πληρότητας. Το έργο δεν χρειάζεται να περάσει από τα φίλτρα της αγοράς, ούτε από τη μηχανική της βελτίωσης. Ήταν ήδη εκεί.
Ο Ρόλος του Δασκάλου
Ένας δάσκαλος δεν είναι αυτός που σου δίνει τις σωστές απαντήσεις. Είναι αυτός που βλέπει το έργο πριν το δεις εσύ. Είναι αυτός που αναγνωρίζει πριν εσύ τολμήσεις να το αποδεχτείς.
Ο Δρ. Νίκος Μακρής δεν έγραψε τον πρόλογο του Ιόν. Έγραψε τη σφραγίδα της ελευθερίας του. Με μια φράση, το έβγαλε από τη ζώνη της αναμονής και το άφησε εκεί που ανήκει—στον κόσμο, όπως είναι.
Γι’ αυτό, αυτό το κείμενο είναι αφιερωμένο σε εκείνον.
Γιατί δεν έκανε απλώς μια φιλοσοφική πράξη.
Έκανε μια πράξη δημιουργικής απελευθέρωσης.
Το Συμβάν του Ιβάν—έγινε.