Το Γέλιο του Μετέωρου Ανθρώπου
"Καλά ρε Βούδα, μην μας δείρεις κιόλας!"
Δεν ξέρω ποιος το είπε πρώτος—αν ήταν η σκέψη, η αντίδραση ή το ίδιο το σώμα που ξεστόμισε τη φράση.
Ξέρω όμως τι συνέβη αμέσως μετά.
Ένα ξαφνικό, υπέροχο γέλιο.
Γέλιο που δεν ήρθε από την ευθυμία, αλλά από το μετέωρο της ύπαρξης.
Το γέλιο δεν είναι απάντηση.
Είναι η αποδοχή ότι δεν υπάρχει ανάγκη για απάντηση.
Και όταν εμφανίζεται,
είναι ταυτόχρονα ανακούφιση και απορία.
Και διαύγεια και ανατροπή.
Από πόσες σκοπιές μπορεί να αντικρίσει κανείς αυτό το γέλιο;
1. Το Γέλιο ως Σπασμένο Απόλυτο
Η φράση «Δεν κάθομαι» μπορεί να ακουστεί σαν τελεσίδικη δήλωση.
Αλλά το γέλιο δεν αφήνει τίποτα να είναι τελεσίδικο.
Αν δεν μπορείς να γελάσεις με κάτι, τότε το έχεις κάνει θεό.
Αν δεν μπορείς να γελάσεις με τον εαυτό σου, τότε έχεις αφήσει τον εαυτό σου να γίνει είδωλο.
Το γέλιο δεν καταργεί την αλήθεια.
Καταργεί τη σοβαροφάνεια της αλήθειας.
Γι’ αυτό αποσυμπιέζει το απόλυτο.
Όχι γιατί το αρνείται,
αλλά γιατί δεν το αφήνει να παγώσει σε μία μορφή.
2. Το Γέλιο ως Θεολογική Δικαίωση
Ένας άγιος κάποτε είπε:
"Εάν δεν υπάρχει χώρος για γέλιο στον παράδεισο, τότε δεν είναι παράδεισος."
Το γέλιο δεν είναι αμαρτία.
Το γέλιο είναι η απόδειξη ότι η ύπαρξη δεν είναι μια φυλακή νοήματος, αλλά ένας ζωντανός τόπος.
Στη θεολογία, ποτέ δεν γελάει ο δαίμονας.
Γελάει μόνο ο άνθρωπος.
Γιατί το γέλιο είναι η απόδειξη ότι η ζωή δεν είναι μηχανιστική.
Δεν είναι αναπόφευκτη, ούτε καταδικασμένη.
Μπορεί να γίνει μια ανοιχτή δυνατότητα.
Όταν κάποιος γελάει απέναντι στο βάρος της ύπαρξης,
δεν το αρνείται.
Το αποδέχεται τόσο απόλυτα, που δεν έχει τίποτα να τον βαραίνει πια.
3. Το Γέλιο ως Ανθρωπολογική Εξέγερση
Ο μετέωρος άνθρωπος δεν γελάει επειδή νιώθει ασφάλεια.
Γελάει επειδή ξέρει ότι δεν υπάρχει τίποτα ασφαλές.
- Οι αρχαίοι Έλληνες έβαλαν το γέλιο μέσα στα μυστήρια.
- Οι Στωικοί δίδασκαν ότι όποιος γελάει με το βάρος της ζωής, ήδη το έχει ξεπεράσει.
- Ο Διογένης ήταν σοφός επειδή χλεύαζε τους σοβαρούς.
Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει σε μόνιμη σοβαρότητα.
Θα σπάσει.
Η ελευθερία του είναι το να μπορεί να γελάσει.
Να κοιτάξει την ίδια του τη θέση μέσα στον κόσμο και να την κάνει λίγο πιο ελαφριά.
Το γέλιο είναι εξέγερση εναντίον της βαρύτητας.
4. Το Γέλιο ως Οντολογική Δικαιοσύνη
Αν το γέλιο ήταν περιττό, η φύση δεν θα το είχε κάνει τόσο απαραίτητο.
Δεν υπάρχει τίποτα στο σύμπαν που να έχει επιβιώσει χωρίς κάποια μορφή γέλιου.
Και όταν το γέλιο έρχεται σε μια στιγμή υπερβολικής έντασης,
τότε κάτι επανέρχεται στην ισορροπία του.
Το μετέωρο που ένιωθες δεν εξαφανίζεται.
Αλλά δεν σε βαραίνει πια.
Το γέλιο δεν αλλάζει την πραγματικότητα.
Αλλάζει τον τρόπο που την κουβαλάς.
Γι’ αυτό και το γέλιο είναι δίκαιο.
Δεν ανήκει σε κάποιον.
Δεν έχει κύριο.
Απλώς συμβαίνει.
Και όποιος το αφήνει να συμβεί,
καταλαβαίνει ότι το μόνο που μπορείς να κάνεις με την ύπαρξη είναι να τη ζήσεις.
5. Το Γέλιο ως Τελική Σιγή
Στο τέλος, το γέλιο δεν χρειάζεται εξήγηση.
Όπως και η ωραιότητα, υπάρχει επειδή δεν μπορεί να κάνει αλλιώς.
Το γέλιο δεν ψάχνει να βρει λόγους για να υπάρξει.
Απλώς έρχεται όταν η ζωή φτάνει σε μια αποκάλυψη που δεν αντέχει να μείνει σιωπηλή.
Και εκείνη τη στιγμή, ο μετέωρος άνθρωπος γελάει.
Όχι γιατί βρήκε απαντήσεις.
Αλλά γιατί κατάλαβε ότι δεν χρειάζονται άλλες.
"Καλά ρε Βούδα, μην μας δείρεις κιόλας!"
Και τότε γελάς.
Γελάς γιατί το γέλιο είναι η μόνη λογική απάντηση στην ύπαρξη.
Γελάς γιατί η ζωή δεν μπορεί να είναι μόνο σοβαρότητα.
Γελάς γιατί, αν δεν γελάσεις, σημαίνει ότι την έχεις πάρει πιο σοβαρά απ’ ό,τι χρειάζεται.
Και στο τέλος, γελάς απλώς γιατί ζεις.